Basistheorie complexe wondzorg
Het is belangrijk om niet alleen de wond van de patiënt te behandelen, maar ook naar de patiënt zelf te kijken: ‘Treat the whole patient and not the hole in the patient‘. Om dit te doen zijn naast goede wondzorgproducten, ook goede scholing en educatie van belang. In dit e-book komen alle belangrijke onderwerpen met betrekking tot de complexe wond aan bod.
Inhoudsopgave
- Introductie
- Anatomie van de huid
- Proces van normale en verstoorde wondgenezing
- Wat is een complexe wond?
- Welke complexe wondtypen zijn veelvoorkomend?
- Beoordelings-en anamnese methodieken
- Beïnvloedende factoren
- Organisatie van doelgerichte wondbehandeling
- Veel voorkomende wondverzorgingsproducten
- Emotionele aspecten bij een complexe wond
- Voorlichting en preventie
Anatomie van de huid
De huid is het grootste orgaan van het lichaam en speelt een belangrijke rol bij de regulatie van de lichaamstemperatuur en de vochtbalans. Ook is de huid belangrijk bij zowel het waarnemen van pijnlijke als aangename prikkels. Naast het voorkomen dat gevaarlijke stoffen het lichaam binnen kunnen dringen, beschermt de huid het lichaam ook tegen zonlicht.
Proces van normale en verstoorde wondgenezing
Hoewel de fases van wondgenezing lineair zijn. Kunnen wonden voor- of achteruit gaan. Afhankelijk van de interne en externe factoren van de patiënt. In het e-book vind je de
uitleg over de verschillende fasen van wondgenezing.
Wat is een complexe wond?
Een complexe wond kan gedefinieerd worden als een wond waarin het normale helingsproces wordt verstoord. Op één of meer punten van de fase van hemostase, inflammatie, proliferatie en remoddelering (Enoch 2011).
Welke complexe wondtypen zijn veel voorkomend?
Onderstaande ethologiën zijn de meest voorkomende complexe wonden:
- Decubitus
- Ulcus cruris venosum
- Ulcus cruris als gevolg van arterieel/gemengd vaatlijden
- Ulcera aan onderbeen als gevolg van ander medisch onderliggend lijden (bijvoorbeeld bij hypertensie)
- Diabetische voet
- Oncologische wonden
- Oncologische ulcera
- Postoperatieve wondinfecties
- Brandwonden
Anamnese en beoordeling van de wond
Een beoordelingsmethodiek voor complexe wonden leert ons dezelfde taal te spreken zodat we eenduidig en duidelijk met elkaar kunnen communiceren. De behandeling is erop gericht, een milieu te creëren waarin wordt geprobeerd de lokaal verstorende factoren weg te nemen zodat het lichaam de wond zelf kan helen.
Beïnvloedende factoren voor een complexe wond
Het herkennen en behandelen van een geïnfecteerd wondbed is niet altijd even eenvoudig. Vanuit het wondbedpreparatie model wordt er gesproken van een verstoorde bacteriële balans.
De aanwezigheid van de bacterie load veroorzaakt niet bij iedere patiënt dezelfde verschijnselen. Daarnaast is het ook een gezonde reactie van het lichaam om deze te beschermen en in de
inflammatoire fase hebben we juist deze nodig en is ingrijpen niet nodig
Organisatie van doelgerichte wondbehandeling
Om te komen tot een optimale zorgverlening voor patiënten met complexe wonden is het zinvol om afspraken te maken die zowel intern als extern zijn. Zowel binnen eigen organisatie is het
aan te raden om afspraken/protocollen te maken over taken en verantwoordelijkheden maar ook binnen de gehele zorgketen. De zorg voor patiënten met een complexe wond doe je nooit alleen, dit doe je samen!
Emotioneel aspect bij een complexe wond
Een wond heeft fysieke aspecten en daardoor beperkingen voor de patiënt. Een wond kan ook vele psychische lasten veroorzaken die stress opleveren. Stress is ook een aspect welke invloed heeft op de wondgenezing. Waardoor een patiënt in een vicieuze cirkel kan komen van niet genezen wond-stress-niet genezen wond.
Voorlichting en preventie
Nazorg en preventie, waaronder leefstijladviezen, zijn belangrijke onderdelen in de organisatie van wondzorg. Per aandoening of gediagnosticeerde wond kan het verschillend zijn hoe nazorg georganiseerd dient te worden.
Wil je meer weten over complexe wonden? Bekijk dan eens de leerlijn ‘Behandelen van ulcus cruris’.