Diabeteszorg met aandacht voor de persoon

De NDF toolkit van de Nederlandse diabetes federatie geeft jou als zorgprofessional handvatten om het gesprek aan te gaan over de persoon die centraal staat, en niet de aandoening. Je vindt er tips over het voeren van het diabetesjaargesprek, de ramadan en over aandacht hebben voor chronische stress.

Hieronder lees je waar de toolkit over gaat.

De NDF Toolkit Persoonsgerichte diabeteszorg is opgesteld om zorgprofessionals met informatie en instrumenten te ondersteunen bij het aangaan van ‘het andere gesprek’. Bij dit gesprek staat de persoon centraal, in plaats van de aandoening van de persoon.

Wat vind je in deze toolkit?

• Mijn diabetesjaargesprek
• Mijn diabetesjaargesprek voor jongeren
• Mijn Gesprek over leefstijl
• Mijn gesprek – generiek
• Nascholing en video’s
• Diversiteit
• De ramadan
• Vroegopsporing
• Persoongerichte Beweegzorg
• Persoonsgerichte Voedingszorg
• KijKopDiabetes
• Keuzehulp bloedglucosemeter
• Biosimilar insulines
• Diabetische voetzorg
• Psychosociale ondersteuning en psychologische zorg
• Chronische stress
• Persoonsgerichte hulpmiddelenzorg
• Diabetes type anders
• Persoonsgerichte zorg en preventie

Mijn Diabetesjaargesprek

Mijn diabetesjaargesprek is de uitgewerkte versie van het NDF Gespreksmodel. In dit onderdeel vind je verschillende communicatiemiddelen die jou als zorgprofessional kunnen helpen. Zoals een gesprekskaart, een spreekkamerkaart en een wachtkamer poster. Deze zijn allemaal ontworpen in dezelfde herkenbare vormgeving, visueel sterk en in dezelfde thema’s. Namelijk lijf, leefstijl, welbevinden en zelfzorg.

Mijn Diabetesjaargesprek voor jongeren

Van de NDF Gesprekskaart is ook een versie voor jongeren gemaakt. Naast de gesprekskaart is er ook een website gemaakt. Op de website vind je relevante en betrouwbare informatie voor jongeren, ouders en zorgprofessionals.

Mijn Gesprek over leefstijl

Voor veel mensen is leefstijl een gevoelig onderwerp. Voor mensen met diabetes, mensen met een hoog risico of mensen in een voorstadium is de leefstijl cruciaal. Des te belangrijker is een goed gesprek over dit onderwerp. Bijvoorbeeld over de wensen, interesses, blokkades en haalbare stappen.

Mijn Gesprek over leefstijl bestaat uit vier thema’s: Bewegen, Voeding, Zelfzorg en Welzijn. Deze toolkit bestaat uit drie producten. Deze producten maken het onderwerp leefstijl herkenbaar en bespreekbaar. De drie producten zijn een gesprekskaart, een wachtkamer poster en een spreekkamerkaart.

Mijn gesprek – generiek

Van de toolkit Mijn Diabetesjaargesprek is een generieke versie gemaakt. Dit betekent dat deze toolkit ook ingezet wordt voor mensen met co- en multimorbiditeit of andere chronische aandoeningen. Bijvoorbeeld mensen met astma, COPD, hart- en vaatziekten, reuma of nierfalen. Ook de generieke variant bestaat uit een gesprekskaart, een wachtkamer poster en een spreekkamer kaart.

Nascholingen en video’s

Hier vind je verschillende geaccrediteerde video’s over onder andere persoonsgerichte voedingszorg, diëtisten en de ramadan.

Diversiteit

Het is belangrijk dat goede persoonsgerichte zorg iedereen bereikt. In dit onderdeel van de toolkit vind je informatie en middelen om het gesprek met specifieke doelgroepen te bevorderen. Zo kan je hier 20 kookvideo’s bekijken met verschillende gezonde recepten uit 4 culturele keukens.

De ramadan

Meedoen aan de ramadan, kan het een uitdaging zijn voor mensen met diabetes. Als er geen rekening gehouden wordt met de veranderingen tijdens het vasten, raak je ontregelt. Daarom is het belangrijk een zorgprofessional te betrekken bij het maken van een aanpak. Om dit gesprek te stimuleren is er een digitale toolkit ontworpen.

Vroegopsporing

Als diabetes vroegtijdig wordt opgespoord draagt dit bij aan een vroegtijdige behandeling. Ook is vroegtijdig opsporen van mensen met een verhoogd risico belangrijk voor het tijdig aanbieden van een adequaat leefstijlprogramma. Wat hierbij kan helpen is de Diabetes Risicotest. Met deze test krijg je inzicht in of iemand al diabetes heeft, of wellicht risico loopt om het binnen 5 jaar te krijgen. De test bestaat uit 8 vragen. Hieruit komt een bepaald advies, wat dient als input voor de zorgprofessional voor een advies op maat.

Persoonsgerichte Beweegzorg

In dit onderdeel van de Toolkit zijn verschillende materialen te vinden om mensen met (risico op) type 1 of type 2 meer te laten bewegen. Zoals het ‘Werkboek beweging in de type 2-diabeteszorg’. Dit werkboek heeft als doel om bewegen een comfortabeler onderwerp te maken. Daarnaast vind je ook de ‘Beweegkaart Samen thuis bewegen’. Hierin vind je eenvoudige oefeningen aangegeven met duidelijke plaatjes.

Persoonsgerichte Voedingszorg

Dit onderdeel van de toolkit is bedoeld om de zorgprofessional te ondersteunen de vertaalslag van de richtlijnen te maken naar de praktijk. In dit onderdeel vind je handvatten om als zorgprofessional de patiënt te ondersteunen met het maken van de juiste keuzes over de voeding. Je vindt hier spreekkamer tools, video’s over voeding en de NDF Voedingsrichtlijnen.

KIJKopDiabetes

Door COVID-19 is het belangrijk dat zorg op afstand ook goed gegeven kan worden. Daarvoor is KIJKopDiabetes in het leven geroepen. Op dit platform vind je 250 animatievideo’s op patiënten de juiste voorlichting te geven. De video’s gaan over diabetes, tips voor het dagelijks leven, de symptomen en het belang van goede bloedglucosecontrole. De zorgprofessional kan een pakket van video’s op maat samenstellen voor de patiënt. Vervolgens wordt hier een unieke link voor aangemaakt. Deze link kan de zorgprofessional met de patiënt delen. Zo kan de patiënt op ieder moment de video’s bekijken.

Keuzehulp bloedglucosemeter

Een goede bloedglucosemeter is van levensbelang. Daarom is het belangrijk dat mensen zelf kunnen kiezen welke meter ze willen gebruiken. De ‘Keuzehulp bloedglucosemeter’ helpt mensen met diabetes om samen met de zorgprofessional een meter te kiezen die bij ze past.

Biosimilar insulines

Het preferentiebeleid van de zorgverzekeraars over (biosimilar-)insulines is iets waar veel mensen met type 1 en type 2 mee te maken hebben. Zorgprofessionals spelen een belangrijke rol in persoonsgerichte zorg en gezamenlijke besluitvorming. En daarmee dus ook in het bewaren van de zorgvuldigheid. In dit onderdeel van de toolkit vind je producten die daarbij kunnen helpen. Zoals een overzicht van aandachtspunten voor de overstap van een patiënt naar biosimilars van insulines. En materiaal voor het gesprek met de patiënt voor voorlichting over insuline.

Diabetische voetzorg

Hier vind je tools voor het tijdig signaleren een doorverwijzen van een patiënt met diabetes die voetproblemen heeft. Deze documenten vormen de leidraad voor het maken van lokale en regionale samenwerkingsafspraken tussen zorgprofessionals. Je vindt er twee verschillende soorten documenten in de vorm van een PDF en als interactieve webpagina.

Psychologische ondersteuning en psychologische zorg

Om goede zorg te bieden is in de NDF Zorgstandaard diabetes vastgelegd dat psychosociale zorg een integraal onderdeel moet zijn. Deze psychosociale zorg wordt primair door huisartsen en praktijkondersteuners Somatiek en/of de GGZ gegeven. Wanneer mensen met diabetes worden behandeld in de tweede en derde lijn, is de psychosociale zorg de verantwoordelijkheid van het zorgprofessionals in het multidisciplinaire diabetesteam. Van dit team van zorgprofessionals is de medisch psycholoog onderdeel. Er wordt naar de GGZ verwezen wanneer specialistische psychologische en psychiatrische hulp nodig is.

Chronische stress

De impact van chronische stress is belangrijk om te erkennen in de zorg. Er zijn mogelijkheden om stress te verlichten en zelfs te voorkomen. In dit onderdeel van de toolkit worden deze stappen besproken.

1. Herken en benoem de signalen van chronische stress
2. Maak mensen bewust van wat stress met hen doet
3. Werk persoonsgericht en empathisch
4. Spreek en schrijf in begrijpelijke taal
5. Versterk vaardigheden en geloof in eigen kunnen
6. Help mensen op weg om zelf iets te doen aan stressverlichting

Persoonsgerichte hulpmiddelenzorg

Op deze pagina in de toolkit vind je verschillende documenten die kunnen helpen bij het functioneringsgericht voorschrijven van hulpmiddelen. Daarnaast gaan de documenten ook in op de gezamenlijke besluitvorming die hier een rol in speelt. Wat belangrijk is bij de keuze voor het hulpmiddel is het feit of het hulpmiddel wordt vergoedt. Ook hierover vind je informatie in dit onderdeel.

Diabetes type anders

Het is duidelijk dat er meer typen zijn dan enkel type 1 en 2. Toch wordt daar tijdens het stellen van de diagnose nog te weinig rekening mee gehouden door de zorgprofessionals. Hierdoor duurt het voor mensen die geen van beiden typen diabetes hebben te vaak wachten op de juiste zorg. In dit onderdeel van de toolkit vind je informatie en ondersteuning wat betreft de herkenning, tijdige diagnose, doorverwijzing en therapeutische differentiatie.

Persoonsgerichte zorg en preventie

Dit onderdeel van de toolkit gaat in op ‘het andere gesprek’ tussen de patiënt en zorgprofessional. Het is belangrijk dat de complexe context van iemands leven met diabetes wordt meegenomen in de besluitvorming. Er zijn verschillende factoren die van relevant zijn. Bijvoorbeeld het lijf, de leefstijl, zelfzorg en het welbevinden. Daarnaast spelen de voorkeuren, behoeften sociale omgeving en de zelfmanagement mogelijkheden van de patiënt een grote rol.

Met welke voedingsadviezen kun je tegenwoordig beter wél aankomen bij mensen met diabetes, of mensen met een verhoogd risico daarop? Dankzij de NDF Voedingsrichtlijn diabetes ben je weer helemaal op de hoogte van verschillende voedingspatronen die geschikt zijn voor diabetes patiënten.

Naar de NDF voedingsrichtlijnen

Bron: Nederlandse diabetes federatie.